In eerste instantie gebruik je het om een voltooide actie te beschrijven. Dit wijst erop dat je een plan, omschreven door het werkwoord, met vastberadenheid uitvoert en dit dus aangeeft dat je iets volledig gedaan hebt of beëindigd is.
- (1) Eiga o mite shimaimashita. – Ik heb heel de film gezien. / Ik heb gedaan met kijken.
- (2) Kana wa nishuukan de oboete shimaimashita. – Ik heb alle Kana tekens op twee weken van buiten geleerd. / Ik heb kana op twee weken geleerd.
De
tweede betekenis toont een vorm van spijt aan over een gebeurtenis.
Het komt neer op een samenloop van omstandigheden, iets gebeurde waar
je geen controle over had, iets dat je niet opzettelijk wou doen of
dat je niet zag aankomen. We gebruiken -te shimau in de
positieve zin dus we kunnen geen spijt hebben omdat iets niet
gebeurt of gebeurde.
- Kono ラジオ kowarete shimatta wa. – Deze radio ging stuk. (en ik heb er spijt van)
- (3) Okashi wa tabete shimaimashita. – Ik at alle snoepjes. (en ik had het niet moeten doen)
Doordat
de -te shimau structuur zowel voltooiing als spijt uitdrukt
ontstaat er dubbelzinnigheid. Hoe je het moet interpreteren hangt af
van hoe de spreker zich uit. Vaak worden de twee betekenissen
gecombineerd.
(1) Je
kan een voltooide actie bedoelen maar ook spijt omdat je deze film
gezien hebt. In een context dat dit een slechte film was en
desondanks heb je hem uitgekeken.
(2)
Stel dat iemand er normaal één week over doet en jij twee weken kan
het betekenen dat je er spijt over hebt dat het zo lang duurde.
(3)
Hier kan je spijt hebben omdat je weet dat je geen snoepjes mag eten
wegens een kilootje teveel.
Ik kan
het op dezelfde manier gebruiken wanneer ik in het Nederlands
vloekwoorden gebruik. Als ik u morgen vertel dat ik van de trap
gevallen ben komt daar meestal een vloekwoord achter. Dit komt
ongeveer overeen met het Japans gebruik van -te shimau. Beeld
de ma van shimatta weg en je krijgt
het idee.
In
spraak word -te shimau vaak verkort.
| tabete shimaimashita | tabechaimashita |
| tabete shimatta | tabechatta |
| yonde shimashita | yonjaimashita |
| yonde shimatta | yonjatta |
